دین بختیاری ها و مذهب آنها

دین بختیاری ها و مذهب آنها  : مسافران بيگانه كه در طي دوره ي قاجار به سرزمين بختياري مسافرت نموده اند در خصوص مسائل مختلف بختياري ها به ويژه مسائل مذهبي، مطالبي را به رشته ي تحرير درآورده اند.

اين مسافران كه اغلب نيز انگليسي بوده اند، درباره ي اعتقادات مذهبي مردمان بختياري گزارش هاي ضد و نقيضي را ارائه داده اند

معلوم نيست كه خوانندگانشان از ميان اين همه داده هاي تاريخي متناقض درباره ي اعتقادات مذهبي بختياري ها چگونه بايد درست را از نادرست و سره را از ناسره تشخيـص دهند.

اگرچـه شـايد رسيدن به اين مرحله ي مهـم به آساني ميسرنباشد اما حداقـل مي توان بطور نسبي كليدي براي اين معما پيدا نموده تا كمكي براي كشف حقيقت باشد.

از اين لحاظ مي توان چنين استنباط كرد، سياحاني كه از نظر زماني مدت طولاني تري در ميان بختياري ها بسر برده اند به علت آشنايي بيشتر، اطلاعات دقيق و واقعي تري نسبت به مسائل بختياري ارائه داده اند.

مي توان هنري لايارد و تا اندازه اي ايزابلا بيشوپ را از اين جمله دانست.

 

در عوض آن دسته از سياحاني كه مدت زماني كوتاه در بختياري بوده و يا به طور گذرا از اين سرزمين عبور كرده اند به علت آشنايي سطحي و اندك خويش، اطلاعات  سطحی و غالباً اشتباهي داده اند.

دوبد، راولينسون و ديگران را مي توان در زمره ي اين دسته برشمرد

به عنوان مثال مكبن روز زماني در سرزمين بختياري حضور پيدا كرد كه بختياري ها تهران را فتح نموده و مناصب كليدي كشوري و لشكري را تصاحب نموده بودند و لذا نوشته هاي وي تا اندازه اي رنگ و بوي سياسي پيدا نموده است.

صرف نظر از تعمد مكبن روز در ارائه ي بعضي از گزارش هاي ناصحيح، وي علي رغم مدت طولاني همزيستي اش با بختياري ها نظراتي درباره ي مذهب آنان ابراز داشته است كه نشان دهنده ي عدم آگاهي وي نسبت به جامعه ي بختياري است.

اگر چه نگارنده ي اين سطور بر اين اعتقاد است كه اغلب سفرنامه هايي كه توسط سياحان بيگانه درباره ي بختياري ها- به ويژه مذهب آنها- به رشته ي تحرير در آمده است

داراي اشتباهات سهوي و عمدي مي باشند اما مي توان اين چنين نتيجه گرفت كه نقطه نظرات سياحاني نظير هنري لايارد كه مدت زماني بيشتر از يكسال در ميان بختياري ها به سر برده و با آنها حشرونشر داشته از صحّت و سنديّت بيشتري برخوردار است.

 

تاریخ و فرهنگ بختیاری