ساختار و نظام  ایلی

ساختار و نظام ایلی:

تقسیمات ایل بختیاری:

ایل بختیاری از دو گروه (شاخه) یادشده«هفت لنگ و چهارلنگ» تشکیل می شود:

ایل هفت لنگ: خود به چند باب و طایفه تقسیم می شوند و هر طایفه و باب به چند تَش «تیره» و هر تیره از چند اولاد و هر اولاد از چند «مال» تشکیل می یابند.

ایل چهارلنگ: در شاخه ی چهارلنگ برخلاف هفت لنگ باب وجود ندارد. به جای آن بزرگ و سپس طایفه است و تقسیمات بعدی آن مانند شاخه ی هفت لنگ می باشد.

سازمان اجتماعی ایل بختیاری:

یکی از ویژگی های سازمان اجتماعی ایل بختیاری وجود واحدهای متعدد اجتماعی درهم تنیده درداخل ایل است که درجه بسیار بالایی ازگروه بندی عمودی درسطوح مختلف درآن جلوه گر است. هر چادر مأوای یک خانواده است.

مال: مشتمل بر سه تا دوازده چادر خانوادگی است که تش یا اولاد خوانده می شود. در کوچ ها مال هایی که با هم خویشاوندند به صورت واحدهای کوچنده می باشند.

تیره: تیره واحدی از طایفه می باشد که بالغ بر یکصد نفر کمتر و یا بیشتر گرد هم می آیند.

طایفه: چند تیره که گرد هم می آیند تشکیل یک طایفه را می دهند.

تقسیمات ایل بختیاری:
چهارلنگ	هفت لنگ
?	باب
طایفه	طایفه
تیره	تیره
تش	تش
اولاد	اولاد
کروبر	کروبر
مال	مال
بهون	بهون
پیا- زینه]نفر[

تقسیمات ایل بختیاری

ایل بختیاری به هفت لنگ و چهار لنگ تقسیم می شود .

۱ – ایل هفت لنگ بختیاری مشتمل بر ۴ طایفه بزرگ از قرار ذیل تقسیم می شوند.

دورکی

اسیوند (بردین،پل،خواجه،گاو دوش ،شهماروند)- زراسوند(ایهاوند،کورکور،احمدخسروی،توشمالا ،سهو،میر،زنبور، خدر سرخ،گرگه،خدری،پاپیز،سیف الدین)- موری (بابایی ،علی جان وند، بوری،بوری)- قند علی (خلیل وند،ورناصری،صالح باوری)- بابا احمدی (کشکی ،سراج الدین وند،درویش آدینه)- عرب (کنگرپز، اولاد علی بیک) آسترکی (چاربزی،گائیوند)

دینارانی

اورک (خواجه،زنگی،قلعه سروی،غلام ،موزرمویی،کشی خالی ،اولاد حاج علی ،غریبی ،جلالی،ممسنی فچهار بتی )نوروزی ،بریری، سر قلی ،سعید ،لجمیر اورک ،گورونی ،شیخ عالی وند ،شالومال ،امیری ،کورکور ،عالی محمودی،علی محمد خانی ، عالی محمودی،علی مران خانی، بندونی،شالوساکن گدار بلوتک.

بابادی

راکی (کلاوند –قاسم وند –ارزونی وند –مد ملیل )عالی انور (تقی عبداله –عالیور –آرپناهی-میر کائد-رهزا)ململی(سله چین – کوراوند- لیموچی – حلوائی- شهنی- نصیر،گمار-گله (گله -پبدنی – احمد محمودی -) عکاشه(مراد – عالونی – چری – شهروئی –کلامویی – کله سن –سله چین )

بهداروند

بختیاریوند-(منجزی – علائالدین وند-بَلیوند-دهناشی-استکی-سرو-لرزَونی-مشهدی مرادسی)عالی جمالی(تردی-برام عالی )جانکی(جلیلی- محمودی- ریگی- مارزی-بُروبُر-هَلوسَعد-شیاسی-سُوتک-بُوگر)

ایل چهار لنگ مشتمل بر ۵ طایفه بزرگ منقسم از قرار ذیل

محمود صالح ۸تیره
اَورش-ممُ جلالی-کاقلی-عادکار-آ ل داود-قُلی(۱۶ تیره)(خلیل-تساروند-دویروند-فرخ وند- جمال وند-خون باوا-آرپناهی چهارپَرَه-دریالائی-بَدرده-گوروئی-موزَرمینی-اورک-باوا-ممزایی هارویی-گشول-دونگه)

کُنرسی۲۴ تیره

محمد جعفری-پایا جعفری- غریب وند-هَرکل-گشتیل-سُندلی-گریجه-سیلان-جانکی گرمسیر-پوستین بکول-استرین-بوربورون-ور محمید-استکی-عاشوروند-عالی وند – برون-تِمبی-شیخ سهونی-زنگنه-گل گیری.

سهونی(باور صاد-حموله-گِهیش- متروک-سُنگی-ساد)جانکی(مکوندی-زنگنه-بلواسی-آلخورشید-مُم بینی)

موگوئی ۶تیره

۱- مهدور ۲-شیخ -۳سعید۴-خوی گوئی۵-دیویستی۶-شیاش

زَلقی ۴تیره

۱-دوغ زنی ۲-جاوند ۳-میمون جانی۴ -سادات احمد فداله

ممی وند ۵تیره

بُسحاق(بُری-گی گیوند-جلیل وند-خانه قائد شهر وسوند-ملک محمودی-آدینه وند-شهر وسوند-خانه صلاتین-میزه وند-اتابک-صوفی)

پولادوند(هیودی- سالاروند- خانه جمالی-خانه قائد-گراوند)

عبدال وند(گوشارری-بیران وند-درویش-زر چقائی- توئی – ماهروئی-چگال ده قاهی)

حاجی وند(قالبی-زیو قائد-هیل هیل- الیاسی)

عیسی وند(خانه قائد-گیروئی- ورکی- زیبائی- آولوی-گوروئی- جعفر وند)

سران،خوانین طایفه محمود صالح(چهار لنگ)

از بدو نگارش تاریخ بختیاری در نوشتار های تاریخ معاصر ایران ابتدای قوم بختیاری راطایفه محمود صالح از زمان صفویان می داننددر سنه ۸۲۹ هجری صالحی خان، یکی از سر دودمان های طایفه چهار لنگ بختیاری سمت صدارات دولتی زمان شاه اسماعیل صفوی را به عهده داشته و در جنگ کرنال مقابل عثمانی یه ریاست اقوام بختیاری منصوب بوده است.

در سنه ۱۵۹۴ محمود خان پسر صالح خان بعد از پدر در دربار شاه عباس کبیر به ریاست و فرماندهی اقوام بختیاری رسید. پس از آن حیدر خان پسرمحمود صالح خان ریاست قوم را به عهده دار شد. وی همچنین ریاست قشون اقوامی از بختیاری ها نادر شاه را برای دفع افغان ها عهده دار بود و فتوحات نادرشاه در هندوستان شرکت داشت.

در اواخر سلطنت نادر شاه علی مردان خان اول (اول)پسر حیدر خان محمود صالح خان به ریاست و فرماندهی ایل چهار لنگ محمود صالح خان منصوب وبه صدرات مشغول گردید.

محمود خان صالح خان	-حیدر خان	علی مردان خان اول-حیدر فقا(همراه پدر در قشون کشی کشته گردید)
	ابدال خان	محمد تقی خان(حین نبردی با پدرش آقا محمد خان قاجار کشته شد)
		محمد حسین خان	خداکرم خان	عباسقلی خان
				فتح خان
			اله کرم خان	محمد علیخان-علی قلی خان
				علی مردان خان(دوم)
		محمد حسن خان	سهراب خان
			محمد مهدی خان
			الله یار خان		چراغعلی خان
					مرادخان-فتح
					اله خان- فتاح خان
			مرتضی خان
			لطفعلی خان
			اسکندر خان
			صیدال خان
			زیلاب خان