رندی بافی در استان چهارمحال وبختیاری یکی دیگر از بافته های عشایر استان بوده که بیشتر در ابعاد قالیچه بافته می شود . زنان عشایر از این دست باف به عنوان زیر انداز –سفره آردی و از تکنیک بافت آن در خورجین ،نمکدان ،چنته و غیره استفاده می کنند .
بافت رندی از جهاتی به گلیم و قالی بافی شباهت دارد ،وجه تشابه رندی با قالی بافی د راستفاده از پود ممتد در عرض دار و هچنین استفاده از تار برای گره زنی می باشد این زیر انداز با گلیم هم شباهت هایی داشته که می توان به ابعادآن اشاره نمود .
طوری که اندازه رندی ها (یر اندازی ها )بافته شده همچون گلیم در اندازه های قالیچه می باشد و دیگر انکه د ربافت رندی و گلیم پرز وجود ندارد در حالیکه فرش بافته ای پرز دار است نکته حائز اهمیت در نوع گلیم دورویه بودن آن می باشد در حالیکه رندی بافته ها یی یک رو هستند و علت یک رو بودن در تکنیک گره زنی آن است .
بافت رندی در بعضی از نقاط دیگر کشور با نامهای متفاوتی چون ورنی(آذر بایجان)و شیریکی پیچ (کرمان ) و یا سومک بیان میشود که در انحصار عشایر می باشد شیر یکی پیچ نامی است که بافندگان عشایر و گاه روستائی به نوعی از گلیم می دهند این محصول ظاهری شبیه قالی دارد و از نظر عمر نیز تقریبا همزاد فرش دستباف است ونقوش آن به وسیله گره هایی که بر روی تار زده می شود ایجاد می گردد و نقش پود در بافت تنها اتصال تارها به همدیگر می باشد . به طوری که پود آن همانند پود قال نمایان نیست . رندی بافی هم اکنون در نقاط مختلف عشایری استان از قبیل روستاهای عشایر نشین لردگان ،اردل وغیره بافته می شود . که تولیداتشان اغلب برای استفاده خانگی و یا فروش می باشد .
مواد اولیه
این نوع دست باف همچون قالی و گلیم بروی دار بافته می شود دار مورد استفاده در رندی از نوع زمینی به شیوه سنتی یادار فلزی زمینی می باشد که در هر دو نوع شیوه چله زنی یکسان است . مواد و مصالح مصرفی در این نوع بافت تماما از پشم بوده که توسط خود زنان روستا دستریس شده و به کار برده می شود . منجمله چله که از پشم دولا تا ب است این زنان قبل از چله کشی روی دار ،موی بز دستریس وشش لا تاب را به عنوان کناره پیچ به کار می برند . طوری که ابتدا این ریسمان شش لا را ،به زیردار و سردار بسته وچله کشی را آغاز می کنند و بعد از پایان آخرین تار چله یکبار دیگر کناره پیچ به همان ترتیب بسته می شود . در هنگام بافت بعد از بافت هرتب سه مرحله پود گذاری می کنند که هر بار پود به دور کناره پیچ تاب می خورد شیوه بستن کناره پیچ مانند قالی بافی بوده فقط به جای پشم از موی بز استفاده می کنند روش کار به این شرح است :
بافنده بعد از بافت هر تب سه مرحله پود گذاری می کند که برای پیچیدن کناره ابتدا یکی از ریسمانهای (موی بز شش لا)را به دور کناره پیچیده و دوباره شروع به بافت می نماید و پس از اتمام تب پود گذاری می کند و این بار از ریسمان دوم (موی بز)برای کناره پیچی استفاده می نماید
نحوه و روش بافت رندی یا سر انداز
ابزار
ابزار مورد استفاده در رندی بافی عبارتند از :کرکیت (شانه ) وشاخ برای بالا و پایین کشیدن چوب هاف (پشت پیز)و همینطور سوزن جوال دوزکه که هم در هنگام کوجی پیچی و هم برای کناره کش کاربرد دارد
نکته:قابل ذکر است بافنده هر پودر را بدور کناره پیچ چرخانده تا بدینوسیله کناره پیچ به چله متصل گردد . این عمل در هر سه پود انجام می شود
نقشه:زنان عشایر روستائی در اغلب بافته هایشان از نقوش یکسانی استفاده می نمایند و این نگاره ها عموما از طبیعت اطراف الهام گرفته شده است
تکنیک بافت
شیوه بافت این نوع دستبافاز زدن گره به دورتارهای چله به وجود می آید . روش کار بدین شکل است که بافنده در هر رج (تب)بنا به طرح دلخواه رنگ خامه مورد نظر را انتخاب نموده و با چرخاندن به دور دو تار گره ای بوجود می آورد طوری که ادامه خامه به صورت پی در پی به دور تارهای دیگر می تابد تا به انتهای نقوش دلخواه برسد در این مرحله بافنده اضافه خامه را به پشت دار برده و رها می کند در بعضی از موارد پس از اتمام نقش در یک تب یرخامه از روی کار بالا آمده و در رج بعدی طبق گره زنی ذکر شده ،به کار برده می شود این شیوه کار باعث می شود که نقوش به هم اتصال پیدا کنند
تکنیک بافت رندی
.
تکنیک بافت رندی تا حدودی مشابه گوبلن می باشد در گوبلن چله به صورت پارچه ،توری(مشبک )به کار می رود و نقاط رنگی به کمک سوزن و با چرخش های پی در پی به دور شبکه های پارچه ایجاد می شود
در سومک (رندی)نقاط بافت مثل گوبلن نزدیک به هستند و پود ها گره خورده منتها نیمه ممتد هستند برای اینکه یک لکه رنگی در روی تار ظاهر شود نخ با یک گره ،که در پشت کار دیده می شود متوقف می گردد و باز هم بدون اینکه آن را قطه کند باز هم می تواند از پشت کار بگذرد و در کناره گره های دیگر تشکیل لکه دیگری را از همان رنگ قبلی بدهد در بافت گوبلن (به خاطر پارچه ای بودن)بافنده براحتی می تواند اضافه نخ رنگی را از پشت،به نقطه دیگری از طرح گوبلن برده و به بافت همان رنگ ادامه دهد ولی بافنده رندی همین روش را برای طرحهای نزدیک به هم در جلوی کار انجام می دهد .بافنده پس از ایجاد نقش در هر رج شروع به شانه زنی (کرکیت)می کند این کار باعث می شود خامه های رنگی فشرده شده و در یک خط افقی قرار گیرند پس از این کار نوبت به پود گذاری می رسد که این عمل سه بار انجام می شود .بعضی از نقاط استان به جای سه پود از از یک یا دو پود استفاده می کنندتوضیحا اینکه پودمصرفی از جنس پشم بوده و به رنگ سفید می باشد
دیدگاهتان را بنویسید