بزرگان و مشاهیر بختیاری

مشاهیر و نام آوران بزرگ بختیاری

سرزمین بختیاری در طول تاریخ دیرینه و پرافتخار خود بزرگان، سرداران و نام آوران بسیاری را به خود دیده است که برخی از آنان از جمله مفاخر ملی محسوب می شوند و در تاریخ و فرهنگ ایران نقش موثری داشتند. برخی از برجسته ترین چهره های بختیاری که در تاریخ و فرهنگ بختیاری و ایرانزمین اثرگذار بودند:

سردار اسعد بختیاری (۱۲۳۶ـ۱۲۹۶ه.ش)
(از رهبران بزرگ مشروطیت و از مفاخر ملی ایران)

استاد پژمان بختیاری (۱۲۷۹-۱۳۵۳)
(شاعر بزرگ معاصر و از مفاخر ملی)

داراب افسر بختیاری (۱۲۷۹-۱۳۵۰)
(مشهورترین شاعر گویش بختیاری)

سردار مریم بختیاری (۱۲۵۱-۱۳۱۶)
(برجسته ترین زن مبارز ایران)

علیمردان خان بختیاری«شیرعلی مردون» (۱۲۷۱ـ۱۳۱۳ ه. ش)
(قهرمان مبارزه بااستبداد حکومت رضاشاه)

صمصام السلطنه بختیاری (۱۲۳۰ـ ۱۳۰۹)
(نخست وزیر مشهور ایران در دوره مشروطیت)

بهمـن علاءالـدیـن«مسعود بختیاری»(۱۳۱۹- ۱۳۸۵)
(هنرمند بزرگ موسیقی بختیاری)

دکتر قیصر امین پور (۱۳۳۸-۱۳۷۶)
(از شاعران مشهور انقلاب اسلامی و از مفاخر ملی)

در معرفی مفاخر و مشاهیر بزرگ سرزمین بختیاری تاثیرگذاری تاریخی و فرهنگی این چهره ها بیشتر مدنظر بوده است. مشاهیر بختیاری در فهرست زیر:

مشاهیر ونام آوران سرزمین بختیاری به ترتیب دوره های تاریخی:
سرزمین بختیاری در طول تاریخ دیرینه و پرافتخار خود بزرگان، سرداران و نام آوران بسیاری را به خود دیده است که برخی از آنان از جمله مفاخر ملی محسوب می شوند و در تاریخ و فرهنگ ایران نقش موثری داشتند.

ـ کوروش کبیر در دوران هخامنشیان، بختیاری ها از سپاهیان اصلی کورش کبیر و از پایه گزاران تمدن ایران بزرگ بودند. کوروش از سرزمین آنشان برخاست که در محدوده سرزمین بختیاری واقع بود، بر این اساس و برخی دلایل دیگر، بسیاری از محققان کوروش کبیر را از قوم بختیاری دانسته اند مشاهیر بختیاری در طول تاریخ:

ـ آریو برزن بختیاری (سردار دلیر ایرانزمین در مقابل سپاهیان اسکندر)

ـ تاجمیر و میرجهانگیرخان (از حاکمان و سرداران بختیاری در دوره صفویه)

ـ علامه شیخ یعقوب بختیاری ـ (از علمای برجسته ایران در دوره صفویه)

ـ قاسم خان بختیاری (از سرداران دلیر بختیاری در مقابله با افغان ها)

ـ علی مردان خان چهارلنگ (نایب السلطنه ایران پس از نادرشاه تا دوره کریم خان)
ـ ابولفتح خان بختیاری ( از سرداران دلیر بختیاری بعد از دوره صفویه)

ـ علی صالح خان بختیاری (سردار سپاه نادرشاه و فاتح قندهار)

ـ بابا رستم بختیاری ـ (عارف مشهور قرن سیزدهم اوایل دوره قاجاریه)

ـ محمدتقی خان بختیاری (حاکم قدرتمند بختیاری در اوایل قاجاریه)

ـ الیاس خان بختیاری ( از سران قدرتمند بختیاری در اوایل دوره قاجاریه)

ـ اسدخان بهداروند بختیاری (از سران مبارز بختیاری علیه حکومت قاجاریه)

ـ حسینقلی خان بختیاری (ایلخانی بزرگ بختیاری در دوره ناصرالدین شاه)

ـ صمصام السلطنه بختیاری (نخست وزیر مشهور ایران در دوره مشروطیت)

ـ سردار اسعد بختیاری (از رهبران بزرگ انقلاب مشروطیت و از مفاخر ملی)

ـ ابراهیم خان ضرغام السطنه (ازسرداران بزرگ مشروطیت ایران)

ـ سردار مریم بختیاری (برجسته ترین زن مبارز ایران در دوران مشروطه و جنگ جهانی اول)

ـ جعفرقلی خان اسعد (از فرماندهان شجاع مشروطیت و وزیر دوره مشروطه)

ـ علیمردان خان بختیاری«شیرعلیمردون»(قهرمان مبارزه بااستبداد و اسطوره مقاومت ایران)

ـ استاد پژمان بختیاری (محقق، مترجم و شاعر یزرگ معاصر و از مفاخر ملی ایران)

ـ داراب افسر بختیاری (مشهورترین شاعر گویش بختیاری)

ـ ملا زلفعلی بختیاری «مجرم» (از پیشگامان شعر گویشی مکتوب بختیاری)

ـ ابوالقاسم خان بختیار (از مبارزان معروف علیه حکومت محمدرضا شاه)

ـ ثریا اسفندیاری (ملکه ایران ازسال ۱۳۲۹تا۱۳۳۶/ به دلیل اختلافات به جدایی انجامید)

ـ دکتر شاهپور بختیار (آخرین نخست وزیر ایران قبل از انقلاب و از رهبران جبهه ملی)

ـ دکتر ابوالقاسم بختیار(دانشمندوپزشک معروف، اولین ایرانی که در آمریکا پزشکی خواند)

پس از انقلاب اسلامی نیز بختیاری ها در صحنه های مختلف علمی، فرهنگی، ادبی، سیاسی و… حضور درخشانی داشتند و چهره های نامدار بسیاری از این سرزمین برخاستند. که در فرصتی دیگر یه آن خواهیم پرداخت. از چهره های مشهور بختیاری بعد از انقلاب اسلامی:

ـ استادبهمن علاءالدین «مسعود بختیاری» (هنرمند بزرگ موسیقی بختیاری)

ـ دکتر قیصر امین پور (ازشاعران بزرگ انقلاب اسلامی و از مفاخر ملی)

ـ دکتر محسن رضایی (از مبارزان دوران انقلاب، فرمانده بزرگ دوران جنگ و دبیرمجمع تشخیص مصلحت نظام)

ـ حجت الاسلام کروبی (رئیس مجلس ( ۱۳۷۹ الی ۱۳۸۲)

ـ دکتر مظفر بختیار (ایران شناس و استاد معروف دانشگاه تهران)

ـ سیدعلی صالحی (شاعر معروف کشور)

ـ یوسفعلی میرشکاک (شاعر معروف کشور)

ـ سردارشهید محمدعلی شاهمرادی (از فرماندهان ویژه دفاع مقدس)

ـ دکتر علینقی محمودی (استاد برجسته زبان شناسی ایران)

ـ پروفسور بهرام عکاشه (پدر علم زلزله شناسی ایران)

ـ پروفسور امیدعلی کرم زاده (چهره ماندگار ریاضی ایران)
برخی از محققان بنا به اسناد و شواهدی، برخی دیگر از مشاهیر ایران را اصالتا بختیاری دانسته اند اما با قطعیت نمی توان آنها را از مشاهیر بختیاری ذکر نمود ولی بعده ای بر بختیاری بودن آنها اصرار دارند مانند: دکتر محمد مصدق (نخست وزیر ایران و رهبر نهضت ملی) ـ نیما یوشیج (شاعر بزرگ و پدر شعر نو فارسی) ـ رئیس علی دلواری (رهبر قیام جنوب علیه انگلیسیها)

در اینجا فقط به مشاهیر کاملا شناخته شده بختیاری اشاره گردید و اگر در گستره وسیع تر، قوم لر را در نظر بگیریم مشاهیر زیاد دیگری نیز در سایر اقوام لر بوده اند که در فهرست مشاهیر قوم لر قرار می گیرند مانند: کریم خان زند (مردمی ترین شاه ایران) و بابا طاهر عریان (عارف و شاعر قرن پنجم) که به گویش لری شعر سرود.

منبع متن :اداره کل امور عشایر استان چهارمحال وبختیاری