سفرنامه لینچ در بختیاری
هنری بلوس لینچ، کاشف و سرمایه‌دار بریتانیایی
هنری بلوس لینچ، پسر «ک. لینچ»، بنیان‌گذار شرکت «لینچ براس»، یکی از چهره‌های برجسته در تاریخ تعاملات بریتانیا با ایران است. او در سال ۱۸۶۲ میلادی متولد شد و در سال ۱۹۱۳ درگذشت. لینچ نماینده پارلمان بریتانیا (از ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۰ میلادی) بود و در کمپانی‌های بزرگی نظیر کمپانی دجله و فرات فعالیت داشت.
این کمپانی در زمان خود دو امتیاز مهم را از ایران کسب کرد:
- کشتیرانی در رودخانه کارون.
- احداث جاده کاروان‌رو بختیاری (شوشتر به اصفهان).
اهداف سفر به بختیاری
هنری بلوس لینچ در اواخر تابستان سال ۱۸۸۹ میلادی (۱۳۰۶ هجری قمری) به دعوت خوانین بختیاری سفری مهم به منطقه آغاز کرد. این سفر با هدف بررسی ارزش تجاری مسیر شوشتر به اصفهان و امکان احداث جاده‌ای برای تسهیل حمل‌ونقل کالا و تجارت انجام شد. او برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق، شخصاً به همراه یک گروه کوچک شامل هولند (احتمالاً نخستین نماینده اروپایی مقیم شوشتر) و یک راهنما، سفر کرد.
مشاهدات و دستاوردهای لینچ
لینچ در این سفر با دقت فراوان اطلاعات ارزشمندی درباره منطقه بختیاری جمع‌آوری کرد. برخی از دستاوردهای او عبارت‌اند از:
- توصیف جغرافیایی دقیق منطقه، از جمله کوه‌ها، تنگه‌ها و مسیرهای عبور.
- بررسی فاصله میان روستاها و گذرگاه‌ها و مستندسازی آن در سفرنامه خود.
- ارائه اطلاعاتی درباره وضعیت اقتصادی، کشاورزی و اجتماعی مردم بختیاری.
او همچنین در این سفر با علیقلی خان سردار اسعد بختیاری آشنا شد و رابطه‌ای دوستانه برقرار کرد.
انتشار سفرنامه در انجمن جغرافیایی
لینچ مشاهدات و تحلیل‌های خود را در مقاله‌ای با عنوان «گذر از لرستان به اصفهان» به رشته تحریر درآورد که در شماره دوازدهم انجمن پادشاهی جغرافیایی (دسامبر ۱۸۹۰ میلادی) منتشر شد. این مقاله همچنان منبعی ارزشمند برای مطالعه تاریخ و جغرافیای بختیاری است.
جمع‌بندی
سفر هنری بلوس لینچ نه‌تنها به درک بهتر جغرافیای بختیاری کمک کرد، بلکه پلی میان فرهنگ و تجارت ایران و بریتانیا بود.
دیدگاهتان را بنویسید