اروپایی ها و آمریکایی ها در میان بختیاری ها : هانری راولینسون

اروپایی ها و آمریکایی ها در میان بختیاری ها : هانری راولینسون
سرلشکر«هانری راولینسون» نظامی انگلیسی و کاشف خطوط کتیبه ی بیستون در سال ۱۸۱۰م متولد گردید و در سال ۱۸۲۷م خدمت ارتش کمپانی هند شرقی درآمد.او درسال ۱۸۳۳م/ ۱۲۴۹هـ.ق که ستوان جوان ۲۲ساله ای از اعضای هیئت نظامی انگلیس بود برای نخستین بار به ایران مسافرت نمود.

وی مدتی بعد مشاور بهرام میرزا فرزندفتحعلی شاه بختیاری عازم خوزستان و کوه های بختیاری گردید. او شرح این سفر جنگی خود را در کتابی تحت عنوان«گذر از ذهاب به خوزستان» به رشته ی تحریر درآورده است.

وی در این سفرنامه درباره ی تاریخ، آثار باستانی و نیز اخلاق و سایر خصوصیات بختیاری ها مطالبی آورده است .با رسیدن بهرام میرزا و راولینسون به کوه منگشت و قلعه ی تل، محل زندگی محمدتقی خان بختیاری، خان تسلیم گردیده و لذا شاهزاده ی قاجار و راولینسون پس از چند روز که میهمان خان بختیاری بودند به پایتخت مراجعت نمودند.
 کسروی در تاریخ پانصد ساله ی خوزستان دربارهی نقش راولینسون در عدم موفقیت شاهزاده ی قاجار بر ضد خان بختیاری می نویسد:«میجر راولینسون که گفتم با بهرام میرزا همراه بود از آن کارکنان سیاسی بود و شاید نتیجه ی دخالت اوست که این لشکرکشی بهرام میرزا پاک بی نتیجه ماند و محمدتقی خان پس از آنکه به دست دولت افتاد، دوباره به جای خود بازگشت.»

راولینسون نقش زیادی در افتتاح خط کشتیرانی تجاری در رود کارون طی سال های ۱۸۳۶م تا ۱۸۳۸م داشت. و در تحریک آقاخان محلاتی به قیام بر ضد دولت ایران بی نقش نبود. رائلینسون بعدها مأموریت کرمانشاه یافت و در آنجا به علت علاقه ی وافر به تاریخ و باستان شناسی به بررسی و کشف رمز کتیبه ی بیستون پرداخت. در سال ۱۸۴۳م ارتش را ترک کرد و به شناسایی آثار باستانی پرداخت. سرانجام توانست خط میخی را خوانده وکتیبه ی بیستون را کشف رمزنماید. وی درسال ۱۸۵۸م نماینده ی مردم انگلیس گردید و از سال ۱۸۶۵م / ۲-۱۲۸۱هـ.ق تا ۱۸۶۸م/ ۸۵-۱۲۸۴ هـ.ق وزیر مختار انگلیس در تهران بود. راولینسون در سال ۱۸۹۵م درگذشت .
………………………………………….